O Dia de São Martinho é celebrado anualmente a 11 de
Novembro, uma das celebrações que marcam o Outono.
Resumidamente, a lenda de São Martinho conta que certo dia um
soldado romano chamado Martinho ía a caminho da sua terra natal. O tempo estava
muito frio e Martinho encontrou um mendigo quase nu e cheio de frio que lhe
pediu esmola. Martinho rasgou a sua capa em duas e deu uma das partes ao
mendigo. De reprente o frio parou e o tempo aqueceu. Este acontecimento
acredita-se que tenha sido a recompensa por Martinho ter sido bom para com o
mendigo.
Por norma, na véspera e no Dia de São Martinho o tempo
melhora e o sol aparece. Este acontecimento é conhecido como o Verão de São
Martinho.
O Dia de São Martinho é invocado nas cerimónias religiosas
dos locais de culto, e o seu espírito de solidariedade lembrado através do
relato do episódio em que partilhou a sua capa com um pobre.
A tradição do Dia de São Martinho é assar as castanhas e
beber o vinho novo, produzido com a colheita do Verão anterior.  Por todo o lado, as pessoas andam ocupadas nas
actividades mencionadas nos inúmeros provérbios existentes sobre este dia.
Para comemorar o dia e a época, fizemos uma pequena recolha de
provérbios relacionados com o São Martinho, de algumas regiões de Portugal,
Espanha e França. É interessante comparar como as temáticas apresentam
bastantes semelhanças entre si. 
Provérbios de Portugal
-        - A cada bacorinho vem o seu S. Martinho
-       .- A cada porco vem o seu S. Martinho
-        - As geadas de S. Martinho levam a carne e o vinho
-        - Dia de S. Martinho, fura o teu pipinho
-        - Dia de S. Martinho, lume, castanhas e vinho
-        - Dia de S. Martinho, rabusca o teu soitinho, faz
o teu magustinho e encerta teu pipinho
-        - Dos Santos a S. Martinho são nove dias de pão e
vinho
-        - Em dia de S. Martinho atesta e abatoca o teu
vinho
-         -  Em dia de S. Martinho mata o teu porquinho e
espicha teu pipinho
-       
- Em dia de São Martinho, semeia os teus alhos e
prova o teu vinho
-       
- Em Novembro se queres pasmar teu vizinho, lavra,
sacha e esterca pelo S. Martinho
-       
- Em S. Martinho tapa o teu portalzinho, ceba o
teu porquinho e fura o pipinho
-       
- Martinho bebe o vinho, deixa a água para o
moinho
-       
- Não há bacorinho sem seu S. Martinho
-       
- No dia de S. Martinho assa castanhas e molha-as
em vinho
-       
- No dia de S. Martinho com duas castanhas se faz
um magustinho
-       
- No dia de S. Martinho encerra o porquinho, souta
o soutinho e prova o teu vinho
-       
- No dia de S. Martinho fura-se o pipinho, mas
quem for honrado já o deve ter furado
-       
- No dia de S. Martinho vai à adega e prova o
vinho
-       
- No dia de S. Martinho, castanhas, pão e vinho
-       
- No dia de S. Martinho, come-se castanhas e
bebe-se vinho
-       
- No dia de S. Martinho, fura o teu pipinho 
-       
- No dia de S. Martinho, lume, castanhas e vinho 
-       
- No dia de S. Martinho, mata o porquinho, abre o
pipinho, põe-te mal com o teu vizinho
-       
- No dia de S. Martinho, mata o teu porco e bebe o
teu vinho 
-       
- No dia de S. Martinho, mata o teu porco e prova
o teu vinho
-       - 
No dia de S. Martinho, mata o teu porco,
chega-te ao lume, assa castanhas e prova o teu vinho
-       
- No dia de S. Martinho, vai à adega e prova o teu
vinho 
-       
- No dia de S. Martinho: lume, castanhas e vinho
-       
- Novembro pelo S. Martinho, nem nado, nem
cabecinho
-       
- Novembro pelo S. Martinho, prova o teu vinho; ao
cabo de um ano já te não faz dano
-       
- O Sete-Estrelo pelo S. Martinho, vai de bordo a
bordinho; à meia-noite está a pino
-       
- O Verão de S. Martinho, a vareja de S. Simão e a
cheia de Santos, são três coisas que nunca faltam nem faltarão
-       
- O Verão de S. Martinho, são três dias e um pouquechinho
-       
- Pelo S. Martinho abatoca o pipinho 
-       
- Pelo S. Martinho castanhas assadas, pão e vinho 
-       
- Pelo S. Martinho mata o teu porquinho e semeia o
teu cebolinho 
-       
- Pelo S. Martinho nem nado nem no cabacinho 
-       
- Pelo S. Martinho prova o teu vinho; ao cabo de
um ano já não te faz dano
-       
- Pelo S. Martinho todo o mosto é bom vinho
-       
- Pelo S. Martinho, deixa a água pró moinho
-       
- Pelo São Martinho semeia o teu cebolinho, que o
meu já está nascidinho
-       
- Por S. Martinho semeia fava e o linho
-       
- Quem bebe pelo S. Martinho faz de velho e de
menino
-       
- Queres pasmar o teu vizinho? Lavra e esterca
p'lo S. Martinho
-       
- São Martinho, bispo; São Martinho, papa; S.
Martinho rapa 
-       
- Se o Inverno não erra caminho, têmo-lo pelo S.
Martinho
-       
- Se queres pasmar o teu vizinho, lavra, sacha e
esterca pelo S. Martinho 
-       
- Veräo de S. Martinho säo três dias e mais um
bocadinho 
-       
- Vindima em Outubro que o S. Martinho to dirá
Proverbios de toda España
-       - 
A todo puerco gordo le  llega su San Martin
-       - 
Ajo, ¿por qué fuiste ruin? -Porque no me
sembraste por San Martín
-       - 
Ajo, ¿por qué no medraste? – Porque por San
Martín no me sembraste
-   - Día de San Martin, prueba tu vino 
        -   Dice el hortelano al ajo: -¿Cómo has salido tan
ruin? -Porque me sembraste después de San Martín
-      - 
El verano de San Martín dura tres días ¡y fin!
-       - El verano de San Martino, son tres días y un
poquito
-      - 
El viento que anda en San Martín, dura hasta el
fin
-       - Por San Martín, abre la espita al tonel y bebe
de él
-       - Por San Martín, deja el puerco de gruñir
-       - Por San Martín, mata tu guarrín y destapa tu vin
-       - Por San Martín, ni habas ni lin
-       - Por San Martín, siembra el ruin
-       - Por San Martino, bebe tu vino y deja el agua
para el molino
-       - Por San Martino, el invierno viene de camino; y
aunque venga retrasado, por san Andrés ya ha llegado
-       - Por San Martino, prueba tu vino y mata tu
cochino
-       - Por San Martino, se le coge la piña al pino
-       - Por San Martino, se viste el grande y mínimo
-       - Por San Martino, todo mosto es buen vino
Proverbios de Galicia
-       
- Ao chegar o San Martiño xa se pode beber viño
-       
- As castañas que despois do San Martiño quedan no
souto, son do moucho
-       
- Castañas, noces e viño fan a delicia do San
Martiño
-       
- Con castañas asadas e viño novo xa non morre o
pobo
-       
- De San Miguel a San Martiño recollese o pan e
gárdase o viño
-       
- Do novo viño bota un traguiño polo San Martiño
-       
- En San Martiño abre o pipote de viño
-       
- No San Martiño bebe viño e deixa auga pró muiño
-       
- No San Martiño porco e viño
-       
- Polo San Martiño castañas e viño
-       
- Polo San Martiño trompos ó camiño, polo San
Amaro trompos ó fallado
-       
- Polo San Martiño vai a ver o teu soutiño
-       
- Por San Martiño faise o magosto con castañas
asadas e viño ou mosto
 - San
Martiño, vai o magosto e mata o porquiño
Dictons de France
-       - 
A
la  Saint-Martin -Tout le moût passe pour
bon vin
-       - 
A
la Saint-Martin - Bonhomme vends ton vin
-       
- A
la Saint-Martin – Fut goûter le vin – Notre D’après - De la table il est près
-       
- A
la Saint-Martin - Jeune ou vieux, bois le vin
-       
- A
la Saint-Martin - L’hiver est en chemin - A la Saint -André - Il est  acheminé
-       
- A
la Saint-Martin - L’hiver est en chemin, - Manchons aux bras et gants aux mains
-       
- A
la Saint-Martin - On boit du bon vin
-       
- A
la Saint-Martin  tire ton vin, -
Saint-Martin le met en  chemin
-       
- A
la Saint-Martin -Ane qui ne boit du vin - Ane deux fois qui trop en boit
-       
- A
la Saint-Martin -Bouche tin tonneau, tâte ton vin
-       
- A
la Saint-Martin -Tue ton cochon et invite tes voisins
-       
- A
la Saint-Martin, - Bois le vin, - Et laisse l’eau aller au moulin
-       
- A
la Saint-Martin,  bonde ta  barrique – Vigneron, fume ta pipe - Mets
l'oie au toupin- Et convie ton voisin
-       
- A
la Saint-Martin, la châtaigne et le vin nouveau
-       
- A
la Saint-Martin, les pauvres ne deviendront pas riches, cette année
-       
- L'été
de la Saint-Martin -Dure trois jours et un brin
-       
- Pour
Saint-Martin - Mène la  chèvre au bouquin
-       
- Pour
Saint-Martin, - Mets l'oie au pot - Tire ton vin - invite ton voisin
-       
- Prend
garde à la  Sainte Martine, - Car souvent
l’hiver se mutine
-       
- Si
les feuilles de la vigne - Ne  tombent
pas  avant la Saint-Martin - L' hiver
sera froid
-       
- S'il
pleut à la Saint-Martin le Bouillant - Il 
pleut six semaines durant